Ik blijf een zwak houden voor boeken over muziek en muzikanten. Een boek waar ik erg benieuwd naar was is James Brown. Op zoek naar de Godfather of Soul van James McBride. Geen standaardbiografie, maar meer een portret waarin wordt gekeken waarom Brown zo’n slechte reputatie had en hoe zijn jeugd, in het arme Zuiden van de VS waar discriminatie aan de orde van de dag was, een rol heeft gespeeld.

Over James Brown. Op zoek naar de Godfather of Soul van James McBride

James Brown is misschien wel de meest iconische figuur in de funk- en soulmuziek en tegelijkertijd is hij mysterieus, omstreden en onbegrepen. Bekroond schrijver en biograaf James McBride ging op zoek naar de man achter de muzikale mythe, de ware James Brown. McBride bezocht en interviewde mensen die dicht bij Brown stonden, zoals Pee Wee Ellis, zijn saxofonist, en zijn trouwe vriend dominee Sharpton. Zo schetst hij een nieuw, persoonlijk en intiem portret.

Mijn mening James Brown. Op zoek naar de Godfather of Soul van James McBride

James McBride gaat in James Brown, op zoek naar de Godfather of Soul, inderdaad op zoek naar the hardest working man in showbusiness, soul brother no.1, the Godfather of Soul, oftewel James Brown. Iemand die volgens McBride voor de Amerikaanse sociale geschiedenis net zo invloedrijk is geweest als Harriet Tubman of Ferderick Douglass. Toch is dat voor veel mensen die aan Brown denken niet de eerste associatie. Sterker nog, het imago van James Brown is ronduit negatief, mishandelingen, gedoe om zijn erfenis, ruziënde familieleden, dat zijn de zaken die meeste mensen zijn bijgebleven. De media smult ervan. Zo werd James Brown ook regelmatig op de hak genomen in sketches en ook de biopic Get On Up schenkt veel aandacht aan dit soort excessen. McBride probeert met dit boek dat beeld recht te zetten. Ja, die dingen gebeurde, en Brown kon af en toe een nare vent zijn, maar dat gedrag kwam natuurlijk ook ergens vandaan.

Zoals McBride schrijft:

Brown valt niet te begrijpen als je niet begrijpt dat het land dat hem voortbracht een land van maskers is. Zowel de blanke als de zwarte mensen die je er tegenkomt, dragen maskers en meer maskers en maskers onder die maskers. Bedriegers zijn ze, die allerlei gedaanten kunnen aannemen, magiërs en kermisklanten die gewoon voor je ogen de metamorfose maken en veranderen in brave burgers, respectabele advocaten, beschaafde types uit de hogere sociale klassen, briljante academici, fantastische musici, mensen die geschiedenis schrijven en alles-komt-goed-dubbelgangers van Maya Angelou.

Want discriminiatie is iets waar Brown zijn hele leven mee te kampen heeft gehad. En meer nog dan dat wordt duidelijk uit dit boek dat angst een grote rol heeft gespeeld in het leven van James Brown. Angst om alles kwijt te raken wat hij heeft opgebouwd, angst om niets meer te hebben. En dat leidde regelmatig tot bizar gedrag, zo had Brown niet alleen een geheime geldkamer, maar was het ook niet ongebruikelijk dat hij tienduizenden en soms zelfs honderdduizenden dollars meesleepte in een koffer.

Maar ook angst voor blanken, zoals Charles Bobbit, eenenveertig jaar lang de persoonlijke manager van James Brown, zegt.

Bobbit zweeg even, keek naar zijn handen en zei simpelweg: ‘Angst’. Angst – de wetenschap dat een enkele misstap terwijl je door het labyrint van de werkelijkheid van blanken dwaalt je naar huis kon sturen met het tempo van een uit een kanon geschoten circusartiest – is het kryptoniet onder het bed van iedere succesvolle zwarte artiest.

Dit vergoed zeker niet persé zijn gedrag, maar laat het wel vanuit een ander licht zien. Want waar artiesten als bijvoorbeeld een Johnny Cash ook genoeg rottigheid hebben uitgehaald, wordt het hen veel minder lang nagedragen. Of dat alleen maar komt omdat James Brown zwart is, en veel van die andere artiesten niet, dat kan ik niet zeggen. Maar McBride heeft zeker een goed punt. En in deze tijden waar acties als Black Lives Matter helaas nog steeds nodig zijn, is dit een boodschap die wel wat vaker gehoord mag worden.

Platspelen en wegwezen
Maar laten we vooral niet vergeten dat James Brown een muzikale sensatie was. Voor de muziekliefhebbers is er ook genoeg te genieten. De manier waarop Brown zich in de kijker speelde en wist door te breken, wordt door James McBride boeiend neergezet. Veel gesprekken met bevriende muzikanten, managers en vrienden zorgen ervoor dat je een goed beeld krijgt van hoe het er in de entourage van Brown aan toe ging.

Brown nam zichzelf als muzikant zeer serieus. Altijd tot in de puntjes verzorgd (tieners met van die afzakkende broeken krijgen er flink van langs als Brown ze in de smiezen krijgt) en hij gaf zich vol overgave voor elk optreden. We kennen allemaal de fragmenten wel waarin het Brown schijnbaar allemaal teveel wordt en hij overmand door emoties (en een flinke dosis show) en gutsend van het zweet overeind geholpen moet worden. Zo maak je een show. Zijn motto was dan ook niet voor niets ‘platspelen en wegwezen‘. Een fenomenaal optreden geven, het publiek in verrukking achterlaten en dan direct na afloop wegwezen. Niet rondhangen na de show. Laat ze maar in bewondering achter.

En zo gaat het met James Brown. Op zoek naar de Godfather of Soul van James McBride ook een beetje. Een overdonderende ervaring die weer even laat zien hoe geweldig James Brown toch vooral was en wat voor invloed hij heeft gehad op de, vooral zwarte, Amerikaanse bevolking. Boeiend leesmateriaal voor muziekliefhebbers en iedereen die maar een beetje sociaal bewust is.

Dit boek bestel je via onderstaande links direct bij Bol.com. MirandaLeest ontvangt dan een kleine commissie.

• Bestel James Brown, op zoek naar de Godfather of Soul van James McBride (e-book)
• Bestel Kill ‘em & Leave. Searching for the real James Brown van James McBride