Voor De Club van Echte Lezers mocht ik, al voor verschijning (vandaag) het manuscript lezen van De levens van Jan Six van Geert Mak. Vandaag deel ik mijn recensie.
Over De levens van Jan Six van Geert Mak
De levens van Jan Six. Een familiegeschiedenis is het verhaal van Jan Six, zijn familie en zijn vele levens. Zijn portret geldt als het mooiste dat zijn vriend Rembrandt ooit maakte, het hangt – uniek – nog steeds in het familiehuis aan de Amstel. Jan kende iedereen in het 17e-eeuwse Amsterdam, van Vondel tot Spinoza. Maar wat ging er werkelijk om in het hoofd van deze 17e-eeuwse patriciër en kunstverzamelaar? Zijn kladboek is bewaard gebleven in het rijke familiearchief: het bevat duizenden aantekeningen, variërend van recepten, anekdotes en godsdienstige beschouwingen tot zeldzaam schunnige grappen.Na hem kwamen nieuwe mannen: binnen de familie Six heet de oudste zoon van de oudste zoon meestal weer Jan Six, tot de dag van vandaag. Ze werden burgemeester en wetenschapper, ze verwierven grote rijkdom en strompelden soms ook weer gebocheld, arm en eenzaam door het leven. Het is allemaal verstopt in datzelfde familiehuis: in eindeloze correspondenties, over kleine en grote zaken – zelfs met George Washington -, in dagboeken en notities en in alles wat de Sixen verder bewaarden, tot hun balboekjes toe. De levens van Jan Six volgt een Amsterdamse elitefamilie door vier eeuwen heen.
Mijn mening over het boek
Een zeer omvangrijk boek (ruim 400 pagina’s) over een fascinerende familie en het geeft tegelijk een mooi beeld van het leven van vooraanstaande families in Nederland. Geert Mak neemt de lezer mee op reis langs de verschillende generaties Jan Six. Van de Jan Six uit de zeventiende eeuw die bevriend was met Rembrandt (en voor een prikkie schilderijen aanschafte die nu voor vele, vele miljoenen worden verhandeld), tot de huidige generatie. Maar meer nog schetst hij een beeld van Nederland in de periodes dat de diverse Jannen Six leefden en hoe het leven er uit zag voor de elite.
Hoewel ik het absoluut interessant vind om te lezen over de ontwikkelingen van Nederland, in dit geval vooral voor welgestelde families, miste ik toch een beetje de persoonlijke verhalen. Die zijn er wel van een enkele Jan Six, maar van veel is het ook best beknopt. Hierdoor heb ik niet echt het idee dat ik de familieleden persé heel goed leer kennen. Mak is natuurlijk schrijver van non-fictie, dus is gebonden aan de bronnen die er zijn, en in een paar gevallen zijn er gewoon niet heel veel intieme bronnen waar uit geput kan worden. Voor mij echt wel een gemis. De ‘historische sensatie’ zoals Mak dat in de epiloog noemt, een soort déjà-vu-ervaring waarin het voelt of je wordt teruggevoerd naar een plaats en tijd die herkenbaar zijn, maar waar men toch nooit was, heb ik dan ook helaas niet ervaren tijdens het lezen.
Misschien komt het ook gewoon omdat de schrijfstijl van Geert Mak me niet helemaal ligt. Ooit begon ik al eens aan Reizen zonder John, nadat ik Mak daar enthousiast over hoorde praten op Manuscripta, maar ik strandde op ongeveer een kwart van het boek. Omdat ik vrijwel altijd alleen maar enthousiaste verhalen hoor over de boeken van Mak en zo’n familiegeschiedenis me erg aansprak was ik toch benieuwd naar De levens van Jan Six. Maar ik werd nergens echt zo meegesleept dat het lezen vanzelf ging. Grappig genoeg zag ik een klein stukje van De Wereld Draait Door waarin Geert Mak over het boek praat. Dat vond ik dan wel weer enorm boeiend. Misschien is de conclusie wel gewoon dat ik liever naar Geert Mak luister dan dat ik hem lees. Dat kan ook wel eens gebeuren.
Neemt niet weg dat De levens van Jan Six van Geert Mak absoluut interessant is voor iedereen die interesse heeft in geschiedenis. En voor wie bovendien de schrijfstijl van Geert Mak kan waarderen is het ongetwijfeld ruim 400 pagina’s genieten.
Zelf lezen? Je bestelt dit boek via onderstaande link eenvoudig bij Bol.com (en dan ontvangt MirandaLeest een kleine commissie).
In het eerste hoofdstuk,’Een tweede huis’, beschrijft Mantel hoezeer de dood van haar stiefvader haar heeft aangegrepen, ook vanwege bepaalde, nog niet verwerkte gebeurtenissen uit het verleden. In ‘Geoffrey, plaag haar niet zo!’ neemt Mantel de lezer mee naar haar vroege kindertijd en omschrijft zij het eerste bewustzijn van haarzelf als kind, gefragmenteerde impressies die geleidelijk overgaan in eerste herinneringen, tot aan de geboorte van haar jongere broer en de pijnlijke scheuren in haar familie. In ‘Glimlach’ heeft Mantel de complexe puberteit bereikt en beschrijft ze hoe het bewaren van geheimen bij hun thuis een manier van leven werd. In het slotdeel van deze memoires vertelt Mantel dat ze door een reeks medische fouten en misverstanden kinderloos is gebleven, en dat de geesten van de ongeborenen, net als gemiste kansen of niet omgeslagen bladzijden, haar leven als schrijfster hebben beïnvloed.
